4 Εὐχαριστῶ τῷ θεῷ μου πάντοτε μνείαν σου ποιούμενος ἐπὶ τῶν προσευχῶν μου, 5ἀκούων σου τὴν ἀγάπην καὶ τὴν πίστιν, ἣν ἔχεις πρὸς τὸν κύριον Ἰησοῦν καὶ εἰς πάντας τοὺς ἁγίους, 6ὅπως ἡ κοινωνία τῆς πίστεώς σου ἐνεργὴς γένηται ἐν ἐπιγνώσει παντὸς ἀγαθοῦ τοῦ ἐν ἡμῖν εἰς Χριστόν. 7χαρὰν γὰρ πολλὴν ἔσχον καὶ παράκλησιν ἐπὶ τῇ ἀγάπῃ σου, ὅτι τὰ σπλάγχνα τῶν ἁγίων ἀναπέπαυται διὰ σοῦ, ἀδελφέ.
腓利门书4-7节 4我祷告的时候提到你,常为你感谢我的神,5因听说你的爱心并你向主耶稣和众圣徒的信心(或作:“因听说你向主耶稣和众圣徒有爱心、有信心”)。6愿你与人所同有的信心显出功效,使人知道你们各样善事都是为基督作的。7兄弟啊,我为你的爱心大有快乐,大得安慰,因众圣徒的心从你得了畅快。
二、感恩(门4~7)
照着他一贯的作法,保罗在信首问候之后,立刻为他的读者感恩并代祷,推崇其信心与爱心(参罗一8~9;林前一4;腓一3~4;西一3~4;帖前一2~3;帖后一3)。
严格说来,这段感恩与代祷结束在第六节,第七节重述第五节前半所提及之腓利门的爱心,第六节则重述第五节后半所提及腓利门的信心,形成交错配列法(chiasmus)。这整段的感恩与代祷也与书信主体部分紧密相连,一些关键词眼不断重复,如“爱心”(ἀγάπη);第5、7、9节)与“亲爱的”(ἀγαπητός;第16节),“祷告”(προσευχή;第4、22节),“同有”(κοινωνία;第6节)与“同伴”(κοινωνός;第17节),“善事”与“善行”(ἀγαθόν;第6、14节),“心”与“心上的人”(τὰ σπλάγχνα;第7、12、20节),“畅快”(ἀναπαύω;第7、20节),以及呼格的“兄弟啊”(ἀδελφέ;第7、20节)。因此,这段感恩与代祷,其实是书信主体部分之请求的基础。
(Enoch C. Pan)
4“我……常为你感谢我的神”(εὐχαριστῶ τῷ θεῷ μου πάντοτε = I thank my God always)。“常”(πάντοτε),时间副词,时常,作为其前动词“感谢”(εὐχαριστῶ;现在式主动语态直说语气)的修饰语,虽然在希腊文的结构中两者相距甚远。
“祷告的时候提到你”(μνείαν σου ποιούμενος ἐπὶ τῶν προσευχῶν μου = making mention of you in my prayers)。此系介词与分词所构成的片语,以修饰主要动词“感谢”。介词“ἐπί”(当……之时),带名词“祷告”(προσευχή)的复数所有格,构成时间用法的副词,每当我祷告时。“提到你”(μνείανσου ποιούμενος),由动词“ποιέω”(作成)的现在式关身语态分词,与名词“μνεία”(记念、想念;参弗一16;腓一3等)的单数直接受格,及人称代名词“σύ”(你)的所有格所构成,每当我在祷告中记念你的时候,相同的构造请参帖前一2。
5“因听说你的爱心,并……信心”(ἀκούων σου τὴν ἀγάπην καὶ τὴν πίστιν = because I hear of your love, and of the faith)。“听说”(ἀκούων),系“ἀκούω”(听见)的现在式主动语态分词,表原因,因为听说;从以巴弗听说(西一7、8,四12),也可能从阿尼西母听说。
“你向主耶稣和众圣徒的”(ἣν ἔχεις πρὸς τὸν κύριον Ἰησοῦν καὶ εἰς πάντας τοὺς ἁγίους = which you have toward the Lord Jesus, and toward all the saints)。单数关系代名词“ἥν”(阴性单数直接受格)所导引的关系子句,其先行词为紧接在前的“信心”(τὴν πίστιν):你向主耶稣和众圣徒“所拥有”(ἔχεις;中文圣经和合本未译)的信心;但也有学者认为其先行词为“爱心和信心”(τὴν ἀγάπην καὶ τὴν πίστιν);你向主耶稣和众圣徒所拥有的爱心和信心(参中文圣经和合本小字),若是如此,则原文这个结构可能过于浓缩,也可能保罗把“爱心和信心”看作一个整体。但这里的结构比较可能是交错配列法,即“πρὸς τὸν κύριον Ἰησοῦν”(向着主耶稣)对应于“τὴν πίστιν”(信心),“εἰς πάντας τοὺς ἁγίους”(达于所有圣徒)对应于“τὴν ἀγάπην”(爱心),“你对所有的圣徒有爱心,对主耶稣有信心”(参现代中文译本);参弗一15;西一4。向着主耶稣的信心,乃我们行事为人的动力来源;及于众圣徒的爱心,则为我们信仰的实际。
6“愿你与人所同有的信心显出功效”(ὅπως ἡ κοινωνία τῆς πίστεώς σου ἐνεργὴς γένηται = and I pray that the fellowship of your faith may become effective)。由表结果的语助词“ὅπως”
(通常用表目的的语助词“ἵνα”),与动词“γίνομαι”(成为,产生)的简单过去式关身形主动意假设语气“γένηται”所构成的子句,与第四节的分词片语“提到”(μνείαν ... ποιού μενος)连在一起解释,作为保罗祷告,提到胜利门(亦即为腓利门祷告)的目的或内容。“你与人所同有的信心”(ἡ κοινωνία τῆς πίστεώς σου),“同有”(κοινωνία)系来自形容词“κοινός”(公共的;参徒二44,四32的“公用”)的名词,可指属灵上的团契,相交或分享(参林前一9“得分”,十16“同领”;林后六14“相通”,十三14“感动”;加二9“相交”;腓一5“同心合意”,二1“交通”,三10“一同”等);也可指物质上的分享,捐输,慷慨(参罗十五26“捐项”;林后八4“有份”,九13“捐钱”;来十三16“捐输”);在此两者都可能,若指前者,则其后的“信心”(πίστεως)作受词所有格解,意即:(与人)分享(或交通)你的信心;若指后者,则“信心”作主词所有格解,意即:(出于)你的信心的慷慨(或赒济)。“功效”(ἐνεργής),系由介词“ἐν”与名词“ἔργον”(工作)复合而成的形容词,有如“ἐνεργός”一词(在蒲纸文献中指正在运转的磨坊,或已犁过的田地)的用法一样,指有功效的,能运作的,在新约圣经中共出现三次,另参林前十六9与来四12“有功效的”。在此与动词“γένηται”(成为)连用,“成为有功效的”。
“使人知道你们各样善事都是为基督作的”(ἐν ἐπιγνώσει παντὸς ἀγαθοῦ τοῦ ἐν ἡμῖν εἰς Χριστόν = through the knowledge of every good thing which is in you for Christ’s sake)。“知道”(ἐπιγνώσει),系复合名词“ἐπίγνωσις”的间接受格;字首介词“ἐπί”含有“完全”之意,满心知道,完满的认识,或真正体会。这一整句话在古抄本中有两个问题,一是中文圣经和合本的“你们”(ὑμῖν),系P61,א,F,G,Ρ,33等的读法;但我们所根据的希腊文新约圣经则读作“我们”(ἡμῖν),乃根据A,C,D,Κ,Ψ等古抄本,就经文鉴别学而言,似乎前者较后者为佳;但就意义的丰富而言,则以后者较前者为佳,一般学者(如 J. B. Lightfoot、Peter T. O’Brien、与 F. F. Bruce等)都赞成“我们”(ἡμῖν),不过此一差异并无多大影响。二是“各样善事”(παντὸς ἀγαθοῦ),或译作“一切美事”(参来九11,十1),包括神所要给我们的“福分”,此系绝大多数古抄本的读法;但F,G古抄本则读作“παντὸς ἔργου ἀγαθοῦ”,直译作“一切善工”,参林后九8“各样善事”;西一10“一切善事”;帖后二17“一切善行”等。以上古抄本的差异,分别不大;但学者对本句的解释,却意见分歧:<1>“知道”(ἐν ἐπιγνώσει),是指腓利门知道呢?还是指别人(亦即那些从他的分享获益的人)知道呢?<2>本句最后的片语“εἰς Χριστόν”,应作“为了基督”(介词“εἰς”表目的)呢?还是应作“在基督里”(介词“εἰς”与“ἐν”)呢?若是前者,则“εἰς Χριστόν”应与上句“显出功效”在一起解;若是后者,则“εἰς Χριστόν”可与其前的“你们”(或“我们”)在一起解。Lightfoot主张前者;O’Brien与F. F. Bruce主张后者。
基于上述解说,有关本节(上、下两句)的翻译甚多,但可归纳为下列二种:
<1>愿你与人所分享的信心能产生功效,使人真知道我们一切的善行都是为基督作的。
<2>愿你出于信心的慷慨能产生功效,使你真体验到每一项在基督里所要给我们的祝福。
F.F. Bruce说:保罗在本节所要表达的,仍是针对腓利门与阿尼西母的事件说的,他为腓利门祷告,愿腓利门在阿尼西母的事上因信心所显出的慷慨能产生功效;这功效就是他在“多种的多收”的属灵原则上(林后九6),能有真正的认识与深刻的体验。也就是说,如果保罗的祷告蒙应允,则腓利门将有何收获?乃是对林后九8的真正体验:“神能将各样的恩惠多多的加给你们,使你们凡事常常充足,能多行各样善事”;当我们在基督里出于信心与人慷慨地分享我们一切所有时,基督要让我们深刻地体验到分享所带来的喜乐与祝福。
7“我为你的爱心,大有快乐,大得安慰”(χαρὰν γὰρ πολλὴν ἔσχον καὶ παράκλησιν ἐπὶ τῇ ἀγάπῃ σου = For I have come to have much joy and comfort in your love;可直译作“因为我由于你的爱心,得了很大的喜乐和安慰”)。“得了”(ἔσχον),“ἔχω”(有,得)的表始第二简单过去式主动语态直说语气,这是正确的读法,而非公认经文所读的“εἴχομεν”(过去不完成式第一人称复数)。当保罗首次听到腓利门对主耶稣、对人的爱心与信心时,他就得了“极大的喜乐与安慰”(χαρὰν πολλὴν καὶ παράκλησιν)。“安慰”(παράκλησις),来自复合动词“παρακαλέω”的名词,由“παρά”(在……旁),与“καλέω”(召唤)复合而成,意即:召唤到旁,安慰,劝勉,鼓励。
“因众圣徒的心从你得了畅快”(ὅτι τὰ σπλάγχνα τῶν ἁγίων ἀναπέπαυται διὰ σοῦ = because the hearts of the saints have been refreshed through you)。“心”(σπλάγχνα),系“σπλάγχνον”的复数主格,原指人体里面的部分,五脏六腑,引伸为感情的居所,参腓一8的“心肠”;西三12“怜悯”;门12“心上的人”、20“心”。“畅快”(ἀναπέπαυται),系古复合动词“ἀναπαύω”(使复苏,使安息,心里快活)的现在完成式被动语态直说语气,由“ἀνά”与“παύω”(使静止,停止)复合而成,参太十一28“得安息”;林前十六18“(心里)快活”;门20“得畅快”等,所指乃一种身心歇息的状态,无论暂时(可六31“歇”)或永久(启十四13“息了”)。
本文选自《活泉希腊文解经——腓立比书》
作者:A. T. 罗伯逊(A. T. Robertson)